Een definitie van politiek: “Politiek is het nemen, beïnvloeden en uitvoeren van beslissingen die openbare belangen van een samenleving of van groepen daarbinnen betreffen.”
Het is vooral het tweede deel van deze zin die ‘wij’ politici wel eens vergeten, maar altijd voor ogen moeten houden. Alles wat je doet, per definitie, treft de samenleving of een deel daarvan. In positieve zin, tenminste, dat is de bedoeling. Was het altijd maar zo simpel.
Eigenlijk heb je in de politiek altijd te maken met tegengestelde belangen. Zelden is een beslissing voordelig voor iedereen. Uiteraard, de opwarming van de aarde treft ons allemaal en dus is de transitie naar duurzame energie goed voor álle inwoners. Maar denkt u daar ook zo over als die grote windmolen in uw achtertuin staat? Uiteraard moet iedereen een dak boven zijn hoofd hebben, dus voldoende gelegenheid tot woningbouw dient het algemeen belang. Maar denkt u daar ook zo over als die nieuwe woonwijk uw vrije uitzicht wegneemt? Of uw rustige straatje een verkeersader wordt? We stoken allemaal ons huis met gas en vinden dat haast een vanzelfsprekendheid, maar wat nou als de grond onder je voeten trilt?
Het individueel belang is gemakkelijk uit het oog te verliezen als je er, vanuit veelal een papieren werkelijkheid, met een helicopterview naar kijkt. Dat is de reden waarom we met Gemeentebelang zoveel mogelijk ‘de boer op’ gaan. Soms bedenk ik ook wel eens hoe ik erin zou staan als het míj zou betreffen. Zou ik zelf wel zo blij worden van die windmolen, die nieuwe woonwijk, die drukke straat voor de deur. En voor je het weet ben je geneigd het algemeen belang uit het oog te verliezen, vanuit een gezonde dosis empathie weliswaar.
Een zijsprongetje: in Den Haag zijn ‘ze’ eruit. De dividendbelasting kan toch echt afgeschaft worden. Het kost een half miljard extra, maar daar krijgen we een prachtig vestigingsklimaat voor terug, althans dat denkt men. Na een dosis stevig onderhandelen gaan er wat minder populaire bezuinigingen eruit en komt er ‘maar liefst’ 1,2 miljard extra beschikbaar voor Defensie, politie, justitie, zorg en onderwijs. Bij elkaar opgeteld zijn deze posten goed voor een uitgave van 100 tot 120 miljard; wat er ‘extra’ bijkomt is bij wijze van spreken misschien net genoeg om de inflatie te corrigeren. U merkt misschien dat ik niet laaiend enthousiast ben.
Waarom dat is? Niet zozeer omdat ik tegen ben. Misschien is het wel een heel goed idee, ik ben te weinig econoom om daar écht een gewogen oordeel over te geven. Ik word huiverig omdat niemand het me uit kan leggen. Zelfs onze premier, de initiator van het plan, weet het niet zeker, maar ‘voelt het in het diepste van zijn vezels’. De buitenlandse beleggers die in eerste instantie van de maatregel zullen profiteren, lopen ook al niet zo warm. Niemand kan mij, feitelijk onderbouwd en recht in de ogen kijkend, uitleggen dat deze beslissing de juiste is.
En dat brengt me terug naar het begin. Het “nemen, beïnvloeden en uitvoeren van beslissingen die openbare belangen van een samenleving of van groepen daarbinnen betreffen”. Streef je het algemeen belang na? Hoe weeg je dat af tegen het individuele belang of dat van de minderheid? Het blijft lastig, maar aan het eind van de dag is voor míj de leidraad: kan ik het uitleggen. Kan ik mezelf, mijn familie en vrienden op een verjaardag of elke willekeurige inwoner op straat écht uitleggen waarom een beslissing volgens mij de goede is. Waarom het algemeen belang, hoe pijnlijk soms ook, toch vaak echt boven dat van het individu gaat. Of dat het belang van de kleine groep getroffenen toch echt zwaarder weegt dan dat van alle andere inwoners. We doen bij Gemeentebelang ons stinkende best om het u uit te kunnen leggen.
